Ποιος φοβάται την Τεχνητή Νοημοσύνη ;

Όταν το 1997 ο υπερυπολογιστής της  IBM, Deep Blue νίκησε σε αγώνα σκάκι τον παγκόσμιο πρωταθλητή  Γκάρι Κασπάροφ , πολλοί πίστεψαν ότι η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να ξεπεράσει την ανθρώπινη.

Πολλοί επιστήμονες όπως ο  Stephen Hawking έχουν δηλώσει ότι  «η ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης μορφής της τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσε να σημάνει το τέλος του ανθρώπινου είδους». Όταν δηλαδή οι μηχανές αναπτύξουν  συνείδηση και επίπεδα ευφυΐας ανώτερα από τον άνθρωπο ,τότε μπορούν να κυριαρχήσουν και να εξαφανίσουν το ανθρώπινο γένος .

Παρότι μια τέτοια δραματική  προοπτική ανήκει προς το παρόν , στο επίπεδο της επιστημονικής φαντασίας , είναι  βέβαιο , ότι η τεχνητή νοημοσύνη ( A.I. artificial intelligence) είναι ήδη μέσα στη ζωή μας, η παρουσία της συνεχώς θα διευρύνεται όσο περνάει ο χρόνος και μέσω αυτής γίνεται μια αόρατη επανάσταση που θα ανατρέψει πολλά κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα όπως τα γνωρίζουμε μέχρι τώρα.   Το θέμα είναι πολυσύνθετο , τα ερωτήματα είναι πολλά και αναπάντητα , υπάρχουν πτυχές , επιστημονικές , κοινωνικές , οικονομικές και φιλοσοφικές που πρέπει να αναλυθούν, προκειμένου να δοθούν σαφείς και αποτελεσματικές απαντήσεις .

Ήδη πολλές μεγάλες επιχειρήσεις  έχουν αναλάβει δράση και ξοδεύουν δισεκατομμύρια ευρώ για να αναπτύξουν συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που θα είναι συμβατά με την οικονομική δραστηριότητα . Το κίνητρο είναι πολύ μεγάλο ,  η Α.Ι θα βελτιώσει εντυπωσιακά την δομή του κόστους παραγωγής , την παραγωγικότητα και την κερδοφορία και θα ανατρέψει τα μέχρι τώρα οικονομικά δεδομένα .

Η 1η βιομηχανική επανάσταση ,  που άρχισε στα τέλη του 18ου αιώνα , ανέτρεψε το οικονομικό και κοινωνικό σύστημα   με τη μαζική είσοδο στην παραγωγική διαδικασία των μηχανών που απελευθέρωσαν τεράστιες δυνατότητες παραγωγικής δυναμικότητας  . Συνεχίστηκε με την μαζική εξάπλωση του ηλεκτρισμού στην παραγωγή στα τέλη του 19ου αιώνα και την μαζική χρήση των υπολογιστών  από το 1970 και μετά . Το αποτέλεσμα ήταν η μεγάλη οικονομική πρόοδος που γνώρισε η ανθρωπότητα , η υπερπαραγωγή αγαθών , η οικονομία της ευημερίας,  αλλά και πολλά οικονομικά και κοινωνικά αδιέξοδα .

Τώρα μπροστά μας έχουμε την πρόκληση της Α.Ι που θα αποτελέσει την 2η πραγματική βιομηχανική επανάσταση  . Η ανθρωπότητα δεν θα διαθέτει μόνο τη δύναμη  του ηλεκτρισμού , των μηχανών και των υπολογιστών  που θα λειτουργούν όπως σήμερα , αλλά τη δύναμη υπέρ – ευφυών μηχανών που θα κατανοούν , θα αντιλαμβάνονται  , θα υιοθετούν την νοοτροπία του ανθρώπου και θα διαθέτουν τεράστια δύναμη παραγωγής . Μπορούμε να φανταστούμε έναν κόσμο όπου στο σπίτι , στις αγροτικές εργασίες , στα εργοστάσια , στις τράπεζες , στα μέσα μεταφοράς , στα νοσοκομεία και σε άλλες υπηρεσίες τα ρομπότ θα εκτελούν ένα μέρος της εργασίας που κάνουν τώρα οι άνθρωποι.  

Η γενικευμένη χρήση αυτών των μηχανών – ρομπότ θα ανατρέψει το υφιστάμενο οικονομικό και κοινωνικό σύστημα . Υπάρχει μεγάλη συζήτηση και προβληματισμός  αν αυτή η επανάσταση της Α.Ι θα είναι ευλογία ή κατάρα για τον άνθρωπο . Έχουν διατυπωθεί πολλά φανταστικά ή ουτοπικά σενάρια .

Η πραγματική απειλή από την Α.Ι δεν  προέρχεται από τις τρομακτικές δυνατότητες των ευφυών μηχανών , αλλά από τον ίδιο τον άνθρωπο , τις ηθικές αδυναμίες του και τις σκοπιμότητες που θέλει να εξυπηρετήσει κάθε φορά . Τόσο οι ψηφιακοί γίγαντες  όπως Google , Apple , Facebook , Amazon , Microsoft , IBM , όσο και οι πολιτικές ηγεσίες , εθνικές και υπερεθνικές θα πρέπει να δεσμευτούν σε ένα υπεύθυνο και ηθικό πλαίσιο κανόνων που θα ρυθμίζει την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης .